Niemcy. Jerzy V (1851-1866). 1/2 krone 1866 B, Hannover - RZADKIE

Aw.: Popiersie króla w prawo, z gołą głową i w paradnej zbroi. W otoku: SIGISMVN III D G POLONI ET SVECIAE REXRw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z Orłem i Pogonią, opasana łańcuchem z zawieszonym Orderem Złotego Runa, tarcza z herbem Snop Wazów w środku. W otoku: MAG DVX L RVS PRVS MAS SAM LIVO 614Bydgoski portugał koronny z 1614 r. stanowi jedyny znany obecnie egzemplarz tej monety dostępny na rynku. W 2000 r. trafił na nowojorską aukcję jako element historycznej kolekcji Henryka Karolkiewicza. Numizmatu nie posiadał w swoim zbiorze nawet Emeryk Hutten-Czapski. Moneta z dobrze zachowanymi szczegółami, zwłaszcza po stronie rewersu, pokryta delikatną patyną. Historia  Przedstawiony na awersie monety portret władcy opisany jest łacińską legendą, którą rozwinąć należy w pierwszy człon tytulatury: Zygmunt III, z Bożej Łaski Król Polski i Szwecji. Kontynuację uzupełnia treść umieszczona w otoku rewersu - MAG DVX L RVS PRVS MAS SAM LIVO - wskazująca na Wielkiego Księcia Litewskiego, Ruskiego, Pruskiego, Mazowieckiego, Żmudzkiego (łac. Samogitia) oraz Inflanckiego (łac. Livonia). W 1614 r., kiedy moneta opuszczała mennicę bydgoską, Rzeczpospolita zbliżała się zasięgiem swojego terytorium do największego obszaru w historii. Na oferowanej monecie monarcha ujęty jest w typie rex armatus - w dekoracyjnej zbroi, na którą zarzucony został spięty fibułą płaszcz. Nad obojczykiem zbroi rozpościera się okazała, usztywniona kryza. Jak wskazują źródła malarskie - m.in. portret króla ze zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie - Zygmunt III Waza w reprezentacyjnych ujęciach mógł mieć na sobie zbroję nie tylko cyzelowaną, ale i częściowo złoconą, wysadzaną kamieniami szlachetnymi oraz polichromowaną na niebiesko, żółto i czerwono. W czasie powstania monety, ujęcie władcy w konwencji rex armatus stanowiło czytelny przekaz akcentujący potęgę w kontekście militarnym, jak i rycerską moralność.W 1614 r., kiedy portugał koronny wybity został w ponownie otwartej mennicy bydgoskiej, wojska Zygmunta III Wazy zaangażowane były w wieloletnie wyprawy na Moskwę. We wrześniu 1610 r. - pod dowództwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego - do stolicy Rosji dotarły polskie chorągwie, a wzięty do niewoli car oddał hołd panującemu na Zamku Królewskim w Warszawie. Po dwóch latach polska załoga Kremla została jednak zmuszona do kapitulacji i na następne powodzenie czekano do wyprawy moskiewskiej z lat 1617-1618 r., podczas której wojskiem dowodził hetman Jan Karol Chodkiewicz. Mimo że wschodni tron nie został ostatecznie objęty, rozejm w Dywilinie powiększył terytorium Rzeczpospolitej - o księstwa smoleńskie, siewierskie oraz czernihowskie. Stemple do bicia talarów Portugały i półportugały Zygmunta III były wybijane według ordynacji Jana Firleja z 10 grudnia 1590 r. Stwierdzała ona, że należy je wybijać bez podatku na rzecz skarbu, tylko po kosztach produkcji, co potwierdzał dokument: „(…) Lecz od ciężaru tego wyjęte i wolne będą, według zwyczaju przyjętego we wszystkich mennicach, sztuki złote wagi 5 i 10 dukatów, które ku czci J. Król Mości i z jego popiersiem, celem rozdania w podarunku są bite (…)”. Używanie do wybijania portugałów stempli talarów obniżało koszty mennicy i - jak się można domyślać - zapewniało dodatkowy zysk dzierżawcy. W czasie panowania Zygmunta III Wazy wiele portugałów i półportugałów odbito używając więc stempli do bicia talarów.Ogółem w zbiorach i na rynku numizmatycznym odnotowano siedem egzemplarzy - jeden o masie 20 dukatów oraz po trzy o masie 5 i 10 dukatów.Proweniencja: ex-Karolkiewicz Oferowany egzemplarz pochodzi z legendarnej kolekcji H. Karolkiewicza wylicytowanej w 2000 r. podczas nowojorskiej aukcji, której katalog do dziś pozostaje dla numizmatyków wyznacznikiem najwyższej klasy monet. Henryk Karolkiewicz (1923-2009), jako spełniony przedsiębiorca i były żołnierz polskiego pochodzenia, przez ponad cztery dekady budował w Stanach Zjednoczonych najznakomitszą współczesną kolekcję obejmującą tysiąc lat numizmatyki polskiej. W zbiorze znalazły się najcenniejsze i najrzadsze egzemplarze z różnych historycznych rozdziałów państwa uznawane obecnie za obiekty muzealnej rangi. Wśród nich wymienia się m.in. złotą 50-dukatową monetę Zygmunta III Wazy czy dwutalarową monetę tego władcy z 1617 r., które notowane były również w naszym Antykwariacie. Przynależność do zbioru Henryka Karolkiewicza uznawana jest za czynnik podnoszący kolekcjonerską i rynkową wartość wśród kolekcjonerów z całego świata. Rzadkość Oprócz opisanej proweniencji, o rzadkości portugała koronnego świadczy również fakt, że zabrakło go w największej kolekcji polskich monet Emeryka Hutten-Czapskiego, która znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Ten sam egzemplarz został zilustrowany w książce J. Dutkowskiego „Złoto Wazów” tom I, str. 99, oraz w książce Marka Kalenieckiego „Złote monety Polskie na aukcjach Światowych 1945-2002”.- Ekstremalnie rzadka pozycja do zaawansowanych kolekcji złota Polski królewskiej. To jedyna szansa zakupu tego portugała, bo mowa o jedynym znanym egzemplarzu na rynku - Michał Niemczyk. H. Czapski (-); Kopicki 1327 (jako UNIKAT - R*); Kaleniecki s. 97; Friedberg 77; Kurpiewski (-); Dutkowski „Złoto Wazów” tom I 70. (R8)

Aw.: Głowa w lewo.Rw.: Książę na koniu bez tarczy.Pierwszego typu denar książęcy Bolesława Szczodrego z krakowskiej mennicy. Moneta datowana na lata emisji 1070-1076. Rzadki wariant z literą „S” za władcą, ustawioną poziomo i małą literą „z”.Wyśmienicie zachowany i precyzyjnie wybity egzemplarz z najwyższą notą gradingową na świecie.Kopicki 25f (R3)

Aw.: Głowa króla w prawo, w koronie i w zbroi. W otoku: STEPHA D G REX POLRw.: Orzeł Polski i Pogoń Litewska, poniżej napis w czterech wierszach: GROS ARG / TRIP REG / POLONIAE / 15 - 80Wariant z dużą głową króla. Na rewersie brak nominału. Bardzo rzadka pozycja, Iger określił rzadkość na R5.Moneta ze starej kolekcji z wiekową patyną i delikatnym połyskiem menniczym.Iger O.80.2.b (R5)

Aw.: Smukła półpostać króla w zbroi, z długim mieczem opartym o ramię i jabłkiem królewskim w dłoni. W otoku: SIG III D G REX POL ET SVEC M D LIT RVS PRVS MARw.: Anioł z rozłożonymi skrzydłami trzyma zdobiony perełkami kartusz z herbem miejskim. Po bokach tarczy 16-32 oraz litery I-I. W otoku: MONETA NOVA ARGENT CIVIT THORVNENSISRzadki talar toruński wybity za panowania Zygmunta III Wazy. Moneta notowana zaledwie kilka razy w polskiej historii aukcyjnej. Rzadki walor numizmatyczny. Bardzo ładnie wybity egzemplarz, jak na monetę z mennicy toruńskiej. Zachowany połysk menniczy. Gorąco polecamy do najlepszych kolekcji.Kopicki 8265; Davenport 4372; Vossberg 287; Dutkowski, Suchanek. CNCT 1396; Tyszkiewicz 25 mk

Aw.: Głowa króla w prawo. W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POLON M D LITRw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z herbem Ciołek – Poniatowskich w środku. Całość w wieńcu z liści palmowych i dębowych ze wstęgą z zawieszonym Orderem Orła Białego. W otoku: 14 1/12 EX MARCA PUR – 6 – ZŁ – COLONIENS 1794Odmiana z liściem dębu zachodzącym na tarczę herbową na rewersie. Menniczej świeżości moneta z obustronnym blaskiem menniczym. Minimalny justunek na awersie, który spowodował lekkie zarysowanie najwyższego elementu reliefu na awersie - policzka króla. Moneta z całą pewnością godna polecenia.Davenport 1623; Kopicki 2487, ale nie wyróżnia odmiany; Plage 373, ale nie wyróżnia odmiany; Berezowski 7,5 zł; Parchimowicz (SAP) 37.a5

Aw.: Opancerzone popiersie władcy w prawo.W otoku: SIG D G TRAN MOL WAL S R I PRw.: Nominał, poniżej herb rodu Batorych.Napis w czterech wierszach: GRO ARG / TRIP PRIN / TRANSYL / VANIÆPopularność trojaków polskich i ich rozprzestrzenianie się po Europie spowodowało przyjęcie formy ikonograficznej tej monety przez niektóre księstwa śląskie, Księstwa Kurlandii, czy jak w tym przypadku także przez Transylwanię. Moneta rzadko spotykana w handlu, ceniona również przez kolekcjonerów polskich.Piękny okaz z subtelną patyną i blaskiem menniczym.Resch 236-246; Huszár 150

Aw.: Panorama miasta Hamburg z portem i statkami, u góry imię Jahwe wyłaniające się z chmur, napis: HÆC VRBS TVTA DEI CLYPEO PROTECTA MANEBITRw.: Wędrująca bogini pokoju, w tle nadmorski krajobraz ze statkami, napis: PAX MARE PAX TERRAM PAX VRBES PAX BEATAGROSNajwyższa nota na świecie. Medal bez daty autorstwa Johanna Reteke wybity z okazji pokoju w Rijswijk.Wspaniale zachowany medal, intensywny połysk menniczy. Piękna kolorowa patyna. Rzadka pozycja w tym stanie zachowania.Gaed. 1681; Pax in Nummis 1233 (w złocie)

Niezmiernie rzadka moneta wybita specjalnie przygotowanym stemplem, wykonana w czystym srebrze. Druga najwyższa nota gradingowa na świecie w NGC.Wyśmienity stan zachowania. Szlachetna, gabinetowa patyna dodająca uroku.Berezowski 12.00 zł; Parchimowicz P.57.a; CNG 442.Ib; Kopicki 7807 (R5)